Leiderschap

Leiderschap, persoonlijk leiderschap, bezielend leiderschap, leidinggeven, allemaal termen die veel door elkaar gebruikt worden. Google op leiderschap en je vindt de een na de andere opleiding doe van jou een beter manager maakt, of die jou leert om je eigen leven te managen.

Maar leiderschap en management zijn twee compleet verschillende zaken. Het is mooi als ze beide in dezelfde persoon samenkomen, maar het blijven twee volledig verschillende kanten. In het kort, management is ervoor zorgen dat alles op de best mogelijke manier verloopt. Of we het nu hebben over je personeel, of dat je jezelf managet, het gaat over het zo efficiënt en als het goed is ook zo effectief mogelijk behalen van je doelen.

Leiderschap is meer

Leiderschap gaat verder dan dat. Leiderschap gaat over de redenen achter de doelen die gesteld worden. Leiderschap bepaalt de doelen, maar voordat het de doelen bepaalt, bepaalt het eerst het waarom erachter. De visie, de normen en waarden en vervolgens ontstaan daar vanzelf doelen uit.

Martin Luther King was een leider.

Maar Martin Luther King was geen manager.

Leiderschap begint met visie

Leiderschap begint met jouw wereldbeeld. Het begint met wat jouw visie is hoe de wereld in elkaar zou moeten zitten. En dat kan over grote onderwerpen gaan en over kleine onderwerpen, zolang je maar een sterke visie hebt. Je kunt vinden dat vlees eten niet kan in een beschaafde wereld. Je kunt vinden dat er geen ongelijkheid mag bestaan tussen mensen. Misschien vind je wel dat iedereen hetzelfde moet verdienen.

Leiderschap begint met een visie. En als je sterk genoeg gelooft in jouw visie, dan draag je deze ook uit. Een leider vertelt anderen hoe de wereld in elkaar hoort te zitten. Als jouw visie waar is (en dat geloof je volkomen), dan betekent dat ook dat je op een bepaalde manier dient te leven om in overeenstemming te zijn met die visie. Je draagt jouw visie uit, niet alleen door deze te verkondigen, maar door te leven volgens de bijpassende normen en waarden.

Bijvoorbeeld: geloof je dat het doden van dieren niet hoort in een vredige samenleving, dan eet je geen vlees.

Jouw visie bepaalt hoe je leeft. Leiderschap betekent dat je mensen de weg laat zien die zij moeten lopen (uitgaande van jouw visie). Voor een leider is zijn visie belangrijker dan zijn eigen comfort. Kijk naar Gandhi, die heeft zich meermalen in elkaar laten slaan om zijn doel te bereiken. Kijk naar Martin Luther King, die werd al heel lang met de dood bedreigd en toch ging hij door.

Maar ook in het klein, die collega die wegloopt zodra er iemand roddelt, omdat hij dat niet vindt kunnen. Die ene collega die er wel iets van zegt zodra een hogere manager op de invalide parkeerplek parkeert.

Een leider neemt verantwoordelijkheid

Een kenmerk wat alle grote leiders gehad hebben is dat ze volledig voor hun visie gingen, en zichzelf daarbij niet spaarden. Maar een ander kenmerk is dat ze de volledige verantwoordelijkheid voor het uitdragen van hun visie dragen.

Niet alleen accepteren ze de gevolgen in hun eigen leven. Ze accepteren ook hun positie als leider. Ze accepteren hun rol.

Als jij een sterke visie hebt, en andere mensen delen die visie en willen jou volgen om die visie werkelijkheid te laten worden, heb je ook de rol van leider. En dat geeft jou de verantwoordelijkheid voor iedereen die jou volgt.

Martin Luther King liet zijn mensen gevaar lopen op het moment dat ze een protestmars liepen. Maar nooit meer gevaar dan hij zelf ook liep. En de eerste keer dat hij een mars door Selma zou houden, heeft hij die halverwege afgelast, omdat het gevaar voor zijn mensen te groot was.

De reden dat mensen leiders willen volgen, is omdat ze geloven in zijn of haar visie en omdat ze vertrouwen op hun leider. En dat vertrouwen moet gewonnen worden. En dat vertrouwen moet bevestigd worden, elke keer weer.

Je kunt nog zo'n sterke visie hebben, zo'n sterk geloof in een bepaalde manier van leven, maar als je niet bereid bent de verantwoordelijkheid te nemen om deze uit te dragen en de verantwoordelijkheid te nemen voor de mensen die jou willen volgen, ben je geen leider.

Wij willen jou volgen

Er zijn heel veel mensen met een sterke visie. Misschien heb jij zelf een sterk geloof dat de wereld beter zou zijn als we allemaal net iets anders zouden leven dan we nu doen. Sterker nog, ik ben er van overtuigd dat jij een visie hebt. En er zijn heel veel mensen die het met jou eens zijn.

En het enige wat we nodig hebben om deze visie meer uit te dragen, is iemand die dit voordoet. Iemand met dezelfde visie als wij hebben en die op dat podium durft te staan. Die zijn kop boven het maaiveld uitsteekt, onze gezamenlijke visie uitspreekt en de gevolgen hiervoor durft te dragen.

Zodra we die persoon tegen komen, durven wij ook onze visie uit te dragen. We worden weer herinnerd aan hoe belangrijk het is dat we staan voor waar we in geloven. En als die persoon ons oproept om mee te gaan en anderen me te nemen om onze visie werkelijkheid te laten worden, dan staan ook wij op.

Als je op youtube de speech van Martin Luther King hoort, of als je de film over de protestmars in Selma ziet, dan wil je er bij zijn. Dan wil je de straten op voor gelijke rechten voor alle mensen, ongeacht waar ze vandaan komen.

Zo werkt het. We zitten allemaal te wachten op een echte leider. Iemand die ons voor leeft hoe wij willen leven.

En dat betekent dat andere mensen zitten te wachten op jou. Tot jij opstaat en je kop boven het maaiveld uitsteekt om te vertellen waar je voor staat. Om anderen te laten zien dat je op jouw manier kunt leven. Jij kunt anderen inspireren om ook op te staan door zelf op te staan. Door te laten zien dat je durft te staan voor wat je gelooft. En door de verantwoordelijkheid te nemen voor de gevolgen, waaronder de mensen die jou willen volgen. Dan ben jij een Leider.

En de voorbeelden zijn talloos. We zagen het in de jaren 30 in Duitsland. Adolf Hitler was een man met een sterke visie die deze durfde uit te dragen en de gevolgen hiervan droeg... tot op zekere hoogte. En de mensen die zaten te wachten op iemand die hen kon vertellen hoe de wereld in elkaar steekt liepen achter hem aan. Moeder Teresa was een leider die mensen liet zien hoe je kunt leven vanuit je idealen, en andere volgden haar. Richard Branson, een zakenman, en ook iemand die gelooft dat je alleen resultaat kunt behalen als je goed zorgt voor je mensen. Dus hij zorgt goed voor zijn klanten én voor zijn personeel. En anderen volgen hem.

Ricardo Semler heeft zijn bedrijf Semco omgevormd tot een democratie. Waarin de werknemers in de fabriek bepalen wat de targets zijn en wat ze verdienen. En hij wordt over de hele wereld gevraagd om zijn ideeën te delen.

Wij zitten op jou te wachten.

Meer resultaat door leiderschap

En waar ik hierboven grote voorbeelden aanhaal als een Martin Luther King, Gandhi en moeder Teresa, gaat het juist in het klein ook continu op.

Als jij een bedrijf hebt en je staat in al jouw manieren van zakendoen voor jouw visie, dan zien anderen dat. En de mensen die diezelfde visie hebben, zullen je weten te vinden.

Apple begon met een heel sterke visie. Ze wilden al die mensen die niet geloven in de status quo, die net een stap verder willen gaan die meer willen, die geloven dat er meer mogelijk is, die wilden ze het mogelijk maken om de wereld te veranderen. Dat deden ze door computers te maken die zo makkelijk te bedienen waren, dat individuen de mogelijkheden kregen die daarvoor alleen grote organisaties hadden. En dat trok mensen aan die die visie deelden.

Waren Apple pc's in die tijd beter dan Windows pc's? Niet echt. Toch waren er mensen die wel een Macintosh kochten, maar niet dood gevonden wilden worden met een Windows pc.

Sta voor je visie en je klanten worden jouw ambassadeurs.

Heb je een bedrijf, en je staat in al je zakelijke contacten volledig voor jouw (persoonlijke) visie, dan zien anderen dat. Je collega's die dezelfde visie delen (maar misschien niet durven uit te spreken) zijn veel meer bereid om jou te helpen je doelen te behalen. Ondergeschikten werken net even iets harder voor je. En als jouw manager jouw visie deelt, kun je er van uitgaan dat je veel eerder gepromoveerd wordt.

Tenzij jouw visie niet past in het bedrijf waar je voor werkt. En als jij echt staat voor jouw visie, en de verantwoordelijkheid neemt van een leider, dan ga je op zoek naar een andere baan, die wel past bij jouw visie.

Leiderschap is niet altijd makkelijk.

Maar leiderschap is de enige weg waarin jij volledig staat voor waar jij in gelooft. En het is dan ook de manier van leven waar jij het gelukkigst van wordt. Ik vraag je niet om het leven van Martin Luther King te gaan leven. Ik vraag je alleen om te blijven geloven waar jij in gelooft. Begin met jezelf, geloof in hoe bijzonder jij bent, en geloof dat je het waard bent om jouw mening te geven.

Ik geloof dat jij waardevol bent. Dat jij een visie hebt en dat jij in staat bent om een leider te zijn.

Door: Bas van Pelt, datum: 31-03-2016